© WWW.AMT.NL - Dé internetsite voor de Automotive Professional
Foto’s: Koenigsegg
TECHNIEK
Formule 1 techniek op de weg
Koenigsegg CC 8S
Zweedse
jongensdroom
komt uit
Door de bank genomen dromen jongetjes van auto’s.
Vooral van sportauto’s, en dan liefst zo wild mogelijk.
Vele van hen maken ook wel een tekening hoe hun
droomauto zou worden. Christian Von Koenigsegg liet
het niet bij dromen. Hij maakte hem echt, op basis van
pure F1 techniek.
Het helpt natuurlijk dat Christian een niet armlastige adellijke Zweed is. Maar om een auto op
de weg te zetten, en dan specifiek een supermodel dat de snelste straatauto ter wereld zou
zijn, vraagt meer dan geld. Niet alleen is het de
kunst om alle praktische problemen op weg
naar een productieversie te overwinnen, en het
zo ver te krijgen dat de auto goedgekeurd wordt
voor gebruik op de openbare weg. Het is ook
een hele toer om een bolide met liefst 655 pk
1
en een theoretische top van 390 km/h daadwerkelijk rijdbaar te maken.
Daartoe werden vele technische experts bijeen
gebracht, en werd de hulp van Volvo ingeroepen. Het eerste productie-exemplaar was
onlangs in ons land, om aan pers en potentiële
klanten te worden voorgesteld. Deze auto was
al verkocht, hij is terug naar Zweden voor de
aflevering. Maar ook in ons land zijn reeds
twee Koenigseggs verkocht, à raison van €
De Koenigsegg is een
strak en relatief ingetogen ontwerp. Hij
weegt maar 1170 kg en
kan met zijn 655 pk in
minder dan 3,5 seconde naar 100 km/h
sprinten. Het gladde
uiterlijk, mede ontwikkeld in Volvo’s windtunnel, heeft ook werkelijk een lage luchtweerstand met een Cwwaarde van 0,30.
400.000 exclusief alle belastingen…
De droom is hiermee nog niet helemaal realiteit geworden. Op de achtergrond loopt al
enige tijd een samenwerking met Motori
Moderni. Dat bedrijf is ooit opgericht door
motorontwerper Carlo Chiti, die onder meer
voor Alfa Romeo een vlakke twaalfcilinder F1
motor maakte. Nadat Alfa Romeo uit de F1
stapte ontstond Motori Moderni als zelfstandig
bedrijf. Ook voor Koenigsegg ontwikkelde
Motori Moderni een twaalfcilinder motor.
Christian: “Hij is klaar, past in onze auto en we
hebben ermee gereden. Maar er zijn nu geen
concrete plannen om deze krachtbron aan te
bieden. Misschien over een paar jaar.”
Verbazend praktisch
De doordachte constructie van de Koenigsegg
CC maakt snel duidelijk dat het inbouwen van
een andere motor niet moeilijk is. Net als bij
een F1 auto vormt de motor (feitelijk de carterplaat daarvan) een dragende verbinding tussen
de centrale ‘zitkuip’ en het subframe voor
© WWW.AMT.NL - Dé internetsite voor de Automotive Professional
Het is duidelijk dat alle techniek van de CC 8S vrij
makkelijk bereikbaar is. Weer een doordacht
detail: het afneembare dak past voorin de neus,
het ligt hier ondersteboven opgeborgen. De stijfheid van de koolstofvezel zitkuip is zo groot
(28.100 Nm/graad) dat het dak geen dragende
functie heeft.
transmissie en achterwielophanging. Vooraan
zien we eenzelfde principe, een aangeschroefd
subframe met voorwielophanging en zowaar
een bagageruimte van 120 liter inhoud. De zitkuip zelf is een sandwichconstructie uit koolstofvezel en aluminium honingraat.
Daar overheen ligt een carrosserie uit koolstofen Kevlar-vezels, die grotendeels opklapbaar is
om alle onderhuidse techniek te kunnen bereiken. Christian von Koenigsegg wijst daar zelf
ook op: “Onderhoud is makkelijk, je kunt van
alle kanten bij de aandrijflijn. Het achterste
stuk van de vlakke bodemplaat maak je met
enkele schroeven los, dan kun je er ook van
onderaf bij.” Er is een probleempje met de aandrijfriem van de stuurbekrachtiging, die is
beschadigd toen Christian bij een demonstratieritje even een uitglijder maakte in de berm.
“Geen punt, van onderaf slinger je in een paar
minuten een nieuwe riem om een stel poelies
heen.” Nu alleen even de juiste riem laten
bezorgen, dát duurt wat langer.
De aan Ferrari’s gewende monteurs van importeur Munsterhuis kijken goedkeurend mee. Het
is inderdaad geen probleem om aan de
Koenigsegg te onderhouden. En als er iets
serieus mis gaat zal de auto hoe dan ook naar
Zweden gebracht worden voor diagnose en
reparatie. We gaan er maar van uit dat de twee
jaar algemene garantie en tien jaar corrosiegarantie meer ingegeven zijn door wat gebruikelijk is bij auto’s, dan dat het verband houdt
met de verwachte kans op problemen. Het
onderhoudsschema is minder gebruikelijk:
elke 5000 km een inspectiebeurt met olie en
filters verversen, elke 10.000 km een set nieuwe bougies. Maar een Koenigsegg zal ook niet
veel kilometers maken in dagelijks gebruik.
Rechtlijnig
Elke afgeleverde Koenigsegg zal wel een min of
meer individueel exemplaar zijn. Ruim een
jaar geleden debuteerde de ‘definitieve’ versie
op de AutoRAI, maar de auto die we nu treffen
is al weer verder gemodificeerd. Een hele nieuwe achterkant, die lager afloopt en geen prominente spoiler meer heeft. Die is nu onopvallend weggewerkt tussen de bobbels van het
dakverlengstuk. Het front is iets veranderd om
de remkoeling te verbeteren, de afstelling van
motor en onderstel werd nader verfijnd.
Zo blijft de ontwikkeling bij Koenigsegg een
continu proces. Het begon in 1994, met de vastlegging van een ontwerp en het bijeen zoeken
van de benodigde expertise. Dat eerste ontwerp
De vlakke bodem van de Koenigsegg loopt uit in
twee ‘afzuigkanalen’ die naast de uitlaatopening
uitkomen. De aerodynamica is prima voor elkaar,
let ook op de twee minimale spoilers in het
achterdek, tussen de ‘cockpitbobbels’; meer is niet
nodig om opwaartse druk (‘lift’) bij hoge snelheid
te voorkomen.
Dit is de kern van de Koenigsegg, het met Formule
1 ervaring ontworpen koolstofvezel middenstuk
waar de rest van de auto aan gehangen wordt.
Het stuk carrosserie dat er hier al op zit heeft
geen dragende functie. De extreme stijfheid van
dit semi-monococque chassis is wel nodig voor
een strak weggedrag. Grote delen van het chassis
blijven in het interieur zichtbaar nadat de auto is
afgebouwd.
is nog te herkennen in het eindproduct, er is
dus heel consequent in één richting doorgewerkt. Na anderhalf jaar stond al een rijdend
prototype op de wielen. Daarop volgde twee
jaar testen, en het prototype demonstreren om
klanten te interesseren. De interesse was groot
genoeg om in 1998 een nieuw pand te betrekken en hier een ‘serieproductie’ te gaan inrichten. Eind 2000 werd de specificatie vastgelegd,
maar die blijkt inmiddels niet zo vast te zijn.
© WWW.AMT.NL - Dé internetsite voor de Automotive Professional
De verkoop is nu gestart in Europa en het
Midden-Oosten, dit jaar moeten zeven of acht
auto’s gebouwd worden. Volgend jaar gaat dat
naar vijftien stuks en wil Koenigsegg ook
Noord- en Zuid-Amerika gaan bedienen.
Vervolgens verwacht Christian de jaarproductie
naar twintig te kunnen tillen. Heel opmerkelijk, “We hebben de kosten eruit als de voor dit
jaar geplande auto’s zijn verkocht.” Het klinkt
allemaal te mooi om waar te zijn. Maar ja, een
perfect afgewerkte en relatief praktisch uitgewerkte auto staat ons aan te kijken als bewijs
dat er minstens een kern van waarheid in zit.
Aparte compressor
Als er (nog) geen Motori Moderni twaalfcilinder in de CC 8S huist, wat dan wel? De basis
vormt een aluminium V8 van 4,7 liter met vier
nokkenassen en 32 kleppen, in principe afkomstig van Chevrolet. Daaraan is zoveel veranderd
dat het feitelijk een eigen constructie is geworden. Het blok werd versterkt omdat het een
meedragende functie heeft, en natuurlijk
omdat er verschrikkelijk veel vermogen uit
moest komen. Het is omgebouwd op dry-sump
smering, zowel om de inbouwhoogte te beperken als om de motorsmering te garanderen bij
hoge bochtsnelheden en acceleratie. Gesmede
zuigers en drijfstangen zijn uiteraard van eigen
ontwerp.
De deksels op cilinderkoppen en blok zijn van
koolstofvezel gemaakt om gewicht te sparen
(12 kg tegenover aluminium), zelfs de inlaatkast met nat luchtfilter maakt Koenigsegg van
dit materiaal. De complete motor weegt 240 kg.
Tot de moderne voorzieningen behoort ook
een OBDII diagnosefunctie in de motorelektronica, en een roestvaststalen uitlaatsysteem met
vier katalysatoren. Een tweeplaats AP-Racingkoppeling leidt het vermogen naar een zesversnellingsbak. Deze bak van de Italiaanse specialist Cima is voorzien van een eigen oliepomp
en -koeler. Op wens kan de schakeling sequentieel bedienbaar gemaakt worden, standaard is
gewoon handschakeling.
Vanzelfsprekend presteert het geoptimaliseerde motorblok op zich al heel wat, voor het
gewenste brute geweld zorgt evenwel de nog
2
TECHNIEK
Formule 1 techniek op de weg
Nog een mooi detail, de als een
kogelgewricht uitgevoerde versnellingspook, voorzien van een antidiefstal slot. Omdat de kogel
meteen aan de voet van de pook
staat zijn de schakelwegen
uiterst kort. Het gewicht
van de delen boven
en onder de kogel
is in balans, voor
optimaal lichte
en gevoelige
schakeling.
niet genoemde
compressor. Vooral
daardoor komt er
maximaal 482 kW bij 6800 t/min
en 750 Nm bij 7500 t/min vrij.
Heel apart is dat er maar één forse
turbo aan de motor lijkt te zitten. Nog eens kijken: het is niet eens een hele turbo, maar een
mechanisch aangedreven centrifugaalcompressor. Via een tandriem en een tandwielkast aangedreven blaast de compressor op 55.000 t/min
(bij 7000 t/min van de motor) met 1,3 bar overdruk. Waarom deze uitzonderlijke keus?
“Mechanische oplading zorgt voor een gunstig
vermogensverloop. Bij gematigd toerental
draait de motor zo goed als atmosferisch, het
vermogen komt er mooi geleidelijk in. En deze
oplossing kost in vergelijking met een Rootscompressor maar half zoveel vermogen, circa 15
kW.”
Munsterhuis Europees importeur
Vooralsnog heeft
Koenigsegg twee
importeurs aangesteld, naast een in
Engeland is dat
Munsterhuis
Sportscars te
Hengelo. De bedoeling was dat Auto
Becker de zaken in
Duitsland zou waarnemen, maar nu dit
bedrijf in financiële
problemen is geraakt
kan Munsterhuis zich
beschouwen als
importeur voor heel
West Europa exclusief de Britse eilanden.
De vestiging van
Munsterhuis aan de
Goudstraat in
Hengelo is toevallig
gloednieuw, speciaal
neergezet voor
exclusieve sportwagens. Munsterhuis is
dealer van Ferrari en
Maserati, die in de
zeer stijlvolle nieuwbouw zijn samengebracht, en dan nu
gezelschap krijgen
Geheel verstelbaar
Voor de wielophanging koos Koenigsegg (nauwelijks verrassend) voor principes uit de
Formule 1. Voor en achter dubbele driehoeksarmen, afgesteund met horizontale veer/demper
eenheden. Die gas/hydraulische dempers hebben elektronische regeling, ook de veerhoogte
is hydraulisch verstelbaar. Zelfs de stabilisatoren kunnen versteld worden. Dat alles wordt
bestierd door KACS, het ‘Koenigsegg Advanced
Control System’. Daarop is ook het remsysteem
aangesloten zodat de rembalans voor/achter
regelbaar is.
Vrijwel alles wat op en aan een Koenigsegg zit
van Koenigsegg.
Naast deze sportwagens heeft
Munsterhuis een
aantal dealerschappen in meer gangbare merken, maar hier
wilde men de
Italiaanse volbloeds
van scheiden. Daarbij
paste ook niet het
even exclusieve
Aston Martin, doch
dat sluit weer aardig
aan bij het dealerschap van Jaguar.
Toch staan er enkele
klassieke Jaguars in
de exclusieve
Italiaans gestileerde
showroom bij
Munsterhuis
Sportscars, en treffen
we in de bijbehorende werkplaats ook
Porsches. Streng is de
merkenscheiding
niet, deze vestiging
moet behalve verkoopkantoor ook
trefpunt voor autoliefhebbers zijn.
●
Foto: Peter Snijders
wordt op maat gemaakt, onderdelen uit standaard programma’s komen weinig voor. Heel
speciaal zijn de portierscharnieren, bestaande
uit een parallellogram armconstructie die de
deur naar buiten beweegt en een tandwielset
die de deur in het verticale vlak doet draaien.
Houdt u van moeilijke woorden? Probeer deze
eens: dihedrale synchro-helix, zo noemt
Koenigsegg het bewegingspatroon van zijn portier. Maar feit is dat een relatief goede instap
ontstaat, zonder dat veel vrije ruimte rond de
auto nodig is.
De liefde voor het detail blijkt verder uit bijvoorbeeld de wieldragers, die zijn niet gegoten
of gesmeed, maar gelast uit chroommolybdeen
staal. Dat is sterker, en zo zijn er meer delen in
de wielophanging van dit materiaal gemaakt.
Als het maar functioneel is, want pure versiering komt in de Koenigsegg niet voor. Al blijft
het een op bestelling gebouwde auto, dus als er
nu iemand toch graag iets speciaals op wil, dan
is dat vast mogelijk.
●
Peter Fokker
Een toonbeeld van eenvoud en fraaie afwerking,
deze complete aandrijflijn van de Koenigsegg.
Midden op de versnellingsbak zit de aansluiting
van de hier nog niet aanwezige stabilisator in Zvorm. Geheel instelbaar, zoals het totale onderstel
aangepast kan worden aan de voorkeuren van de
koper. Let op de aansluitbuizen op de wieldragers,
die zijn hol, koellucht voor de remmen gaat er
doorheen.
3
© WWW.AMT.NL - Dé internetsite voor de Automotive Professional